Podsumowanie XXVI edycji GAZTERM 2023

W dniach 14 -17 maja Międzyzdroje stały się po raz 26 centrum spotkań i dyskusji o najbardziej aktualnych tematach dotyczących współczesnego gazownictwa. Tegoroczny GAZTERM ponownie zgromadził liczną grupę krajowych i międzynarodowych przedstawicieli branży gazowniczej a także reprezentantów administracji rządowej, dyplomacji, instytucji finansowych, koncernów energetycznych oraz dostawców usług IT. Merytorycznym wzmocnieniem Konferencji był niewątpliwie udział znamienitych naukowców z Politechniki Warszawskiej, Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu,  Instytutu Energetycznego – Instytutu Badawczego z Warszawy oraz Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego z Krakowa. W poszczególnych dyskusjach panelowych oraz rozmowach kuluarowych aktywnie uczestniczyli goście zagraniczni z Bułgarii, Finlandii, Danii, Litwy, Mołdawii, Stanów Zjednoczonych oraz Ukrainy. Zróżnicowane grono dyskutantów, moderatorów i prelegentów pozwoliło na przeprowadzenie wieloaspektowych analiz oraz uzyskanie pogłębionej refleksji nad wiodącym tematem tegorocznego GAZTERMU: Nowy globalny porządek energetyczny.

Pierwszy dzień obrad rozpoczął się, tak jak w ostatnich 4 edycjach konferencji, odczytaniem listu Prezydenta Rzeczpospolitej Polski Andrzeja Dudy skierowanego do uczestników GAZTERMU. Pan Prezydent przede wszystkim docenił 26 letni merytoryczny i organizacyjny dorobek GAZTERMU. Sprawowanie przeze mnie patronatu honorowego nad kolejną już edycją tego ważnego wydarzenia jest wyrazem uznania dla znaczenia i wyjątkowego dorobku merytorycznego imprezy. Z podziwem odnotowuję kontynuowane od ponad ćwierć wieku wysiłki organizatorów dla upowszechniania wiedzy o tak ważnej dziedzinie życia gospodarczego, jaką jest gazownictwo.

Program pierwszego dnia obrad obejmował cztery panele dyskusyjne koncentrujące się w kolejności na zagadnieniach strategicznych, regulacyjnych, infrastrukturalnych i handlowych. Wprowadzenie do dyskusji stanowiła prezentacja wniosków z raportu Gaz zakładnikiem geopolityki przygotowanego przez Dolnośląski Instytut Studiów Energetycznych (partnera merytorycznego GAZTERMU). Zdaniem autorów publikacji pomimo materializacji ryzyk geopolitycznych, które doprowadziły do kryzysu energetycznego, w perspektywie średniookresowej udział gazu ziemnego w produkcji energii elektrycznej w Polsce będzie wzrastał. W ocenie DISE gaz ziemny pozostanie (w przypadku Polski) wyborem „mniejszego zła” względem wysokoemisyjnej energetyki węglowej. Przy utrzymaniu scenariusza, w którym gaz ziemny pozostanie paliwem pomostowym polskiej transformacji energetycznej, kwestia bezpieczeństwa dostaw tego surowca nabiera jeszcze większej wagi. Dla tego jednym z priorytetów polityki surowcowej państwa jest utrzymanie  wydobycia gazu ziemnego w Polsce na poziomie 4 mld m3 rocznie podkreślił  Piotr Dziadzio Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, a zarazem Główny Geolog Kraju. Według uczestników Transatlantyckiego Szczytu Gazowego to zachowanie bezpieczeństwa dostaw importowanego gazu będzie nadal najpoważniejszym wyzwaniem dla większości państw europejskich. Dla tego równie ważne jak dysponowanie odpowiednią infrastrukturą transportową, jest także budowanie relacji handlowych z odpowiedzialnymi partnerami międzynarodowymi. To właśnie zwiększone dostawy skroplonego gazu m.in. z Ameryki Północnej umożliwiły Europie przetrwanie rosyjskiego szantażu gazowego w 2022 roku.

Reakcją na kryzys były także interwencje regulacyjne co podkreślali uczestnicy panelu dyskusyjnego Nowe ramy regulacyjne dla rynku gazu, zorganizowanego pod patronatem Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. W jej ramach m.in. wprowadzony został w całej Unii obowiązek zapełniania magazynów gazu. Budowa bezpieczeństwa energetycznego to złożony proces, który prowadzić powinien do stworzenia zestawu komplementarnych wobec siebie rozwiązań prawnych, organizacyjnych, infrastrukturalnych i handlowych. Uczestnicy trzeciej dyskusji poświęconej rozwojowi wydobycia i rozbudowy infrastruktury gazowniczej byli zgodni, że Polska wykonała w powyższej dziedzinie kolosalną pracę i może być wzorem dla pozostałych państw UE.

Na tegorocznym GAZTERMIE po raz pierwszy szerzej poruszono także temat rynku gazu ziemnego w Mołdawii. W czwartym panelu dyskusyjnym zorganizowanym przy wsparciu Towarowej Giełdy Energii S.A. a obecnie doradca rządu w Kiszyniowie wspierający dywersyfikację dostaw gazu do Mołdawii. To właśnie ten kraj był jedną z pierwszych ofiar wrogi działań GAZPROMU. Jednak determinacja mołdawskich władz przy wydatnym wsparciu międzynarodowym ostatecznie pozwoliły na przywrócenie ciągłości dostaw gazu ale już z nowych kierunków.